سنگ نبشته ای از معاویه در حمام ام قیس ( اردن )

سنگ نبشته معاویه به زبان یونانی در ’ ام قیس ‘ ( اردن ) با علامت صلیب ( بالا، سمت چپ ) inschrift-11

( Israel Exploration Journal, Volume 32, 1982, Plate 11)

 ترجمه سنگ نبشته معاویه به زبان انگلیسی :

  In the day of ‘Abd Allah Muawiya ‘, the Commander of the faithful, the hot baths of the  people  there were saved and rebuilt by Abd Allah son of Abuasemos (Abū Hāšim) the Counsellor , on the fifth of the month of December , on the second day, in the 6th year of the indiction, in the year 726 of colony, according to the Arabs the 42nd year, for the healing of the sick, under the care of Ioannes , the official of Gadara 

تازگی ها ( اواسط قرن گذشته ؟ ) یک سنگ نبشته از معاویه پیدا شده است که در موزه ای در اسرائیل نگهداری می شود. این سنگ نبشته به مناسبت بازسازی و ترمیم یک حمام قدیمی ( از دوران تسلط یونانیان ) در ” ام قیس ” ( اردن ) در دوران فرمانروایی معاویه حکاری شده است. سنگ نبشته معاویه دارای چند ویژگی بخصوص است : سنگ نبشته به زبان یونانی است و در  سمت چپ ( بالا ) نقش صلیب دیده می شود. معاویه در این سنگ نبشته به اطلاع عموم می رساند ( خلاصه ) ” من ماآویا ( معاویه اینجا اسم خود را به زبان آرامی نوشته و نه معاویه، به زبان عربی ) رئیس محافظان ( زیردستان ؟ ) این حمام را برای سلامتی شهروندان بازسازی کردم. ”  سه تاریخ در این سنگ نبشته به زمان بازسازی حمام ام قیس اشاره می کنند : تاربخ محلی “   ام  قیس “، سال 726 ( the year 726 of colony ) ، تاریخ  مالیات بیزانس و سال 42 عربها ( according to the Arabs the 42nd year). تاریخ 726 شهر ” ام قیس ” را می توان مشخص کرد. ام قیس و 10 شهر دیگر در تاریخ  4 -63 قبل از میلاد به تصرف روم درآمدند و در همین سال نیز سکه سال یک این شهر ضرب شد. سکه سال یک “ ام قیس” در کلکسیون یک صومعه در شهر اروشلیم نگهداری می شود ( 1 ). بنابراین سال 726 در سنگ نبشته برابر  است با سال 3 / 662 میلادی و سال یک عرب ها برابر با سال 622. معاویه از سال عرب ها نام برده است (according to the Arabs the 42nd year) و نه از سال هجری ( هجرت ). حال سوال این است که به چه دلیل برای معاویه سال 622 میلادی سال یک عرب ها بود: در این سال با شکست ارتش خسرو دوم پرویز از بیزانس در ارمنستان و عقب نشینی ساسانیان از اروشلیم و سوریه اعراب این مناطق توانستند استقلال خود را به دست آورند. تاریخ نویس شهر انطاکیه ،یعقوب ادسایی، ( 640 – 708) ) به اهمیت این سال برای عرب ها  اشاره می کند” شاهنشاهی اعراب، که ما آن را طی ها ( Tayyaye ) می نامیم در سال 11 هراکلیوس ، پادشاه رومی ها و خسرو، پادشاه ایرانیان در سال 31 ( 622 / 621) آغاز شد ” و ” اعراب حمله خود را به سرزمین فلسطین آغاز کردند (626 -627) ، تا اینکه معاویه  صلح را برقرار کرد. “ (2)

 1- Augustus Spijkermann, The Coins of the Decapolis and provincia Arabia, Jerusalem 1978. P. 128-29, No. 1 

2 – Yehuda D. Nevo and Judith Koren, Crossroads to Islam. New York 2003, p. 129